Pamięciownik w Pszczynie: wspólna opowieść o przeszłości i tożsamości miasta

W dniach 12-16 lipca Pszczyna stanie się kolejnym przystankiem ogólnopolskiego projektu „Pamięciownik” - niezwykłego wydarzenia, które łączy mieszkańców wokół wspomnień, rodzinnych historii i lokalnej tożsamości. Przez pięć lipcowych dni na parkingu przy Pszczyńskim Centrum Kultury stanie mobilny pawilon, w którym każdy będzie mógł zostawić ślad swojej pamięci.

„Pamięciownik” to nie tylko wystawa. To wyjątkowa okazja, by spojrzeć na miasto oczami jego mieszkańców - każda historia, nawet ta najbardziej osobista, jest częścią większej opowieści o Pszczynie. To także zaproszenie do refleksji, rozmowy i dzielenia się tym, co często kryje się w domowych albumach, na starych kasetach VHS, w pamięci sąsiadów i babć. Pszczyna, znana ze swojego majestatycznego pałacu, otoczona jeziorami, lasami i łąkami, to przecież także codzienne życie - czasem znikające z krajobrazu miejsca, takie jak fabryka ELWO, kino „Wenus” czy knajpa Bugsy’s. Ale to także wspomnienia, które wciąż trwają - o lodach z rynku, o „tymczasowym” wiadukcie, o pierwszych imprezach w Grancie czy Daisy.

Projekt ma na celu stworzenie społecznego archiwum - żywej historii miasta i jego mieszkańców. Pamięć o lokalnych wydarzeniach i osobach pozwala nie tylko ocalić od zapomnienia to, co przemija, ale również lepiej zrozumieć współczesną tożsamość miasta. Dlatego każdy głos, każda fotografia i każda opowieść są równie ważne.

Pawilon otwarty będzie codziennie - można do niego zajrzeć od godziny 13.00 do 20.00 i przynieść swoje zdjęcia, opowieści, mapy, zapiski, a także porozmawiać z osobami zaangażowanymi w projekt. Wystawa będzie powstawać na bieżąco - tworzona przez mieszkańców i dla mieszkańców.

- Drodzy Mieszkańcy Pszczyny, serdecznie zachęcam Was do udziału w niezwykłym wydarzeniu „Pamięciownik”, które pozwoli nam wspólnie odkryć i ocalić lokalne historie oraz wspomnienia. Razem stwórzmy wyjątkową opowieść o naszym mieście - taką, którą warto zachować dla przyszłych pokoleń - zaprasza burmistrz Dariusz Skrobol.

Równocześnie we wszystkich dniach będą odbywać się wydarzenia towarzyszące, na które  serdecznie zapraszamy.

Pokaz filmu „Pszczyna w kadrach”

12 lipca (sobota), 13 lipca (niedziela), 14 lipca (poniedziałek), 15 lipca (wtorek) godz. 20.00-21.00 - pawilon „Pamięciownik” przy Pszczyńskim Centrum Kultury

Zapraszamy na krótki przegląd materiałów, na których utrwalono miejsca, wydarzenia i ludzi związanych z Pszczyną. Jest to subiektywny wybór fotografii i fragmentów nagrań, które na pewno przywołają u wielu osób wspomnienia. Film został zrealizowany przez Urząd Miejski w Pszczynie we współpracy z Arkadiuszem Rakowskim.

Warsztaty „Moje miejsce w Pszczynie”

13 lipca (niedziela), godz. 16.00-18.00 - Pszczyńskie Centrum Kultury, sala nr 3

Zachęcamy do tworzenia kolaży związanych z Pszczyną i okolicami oraz opowiedzenia historii wybranych miejsc, osób lub wydarzeń za pomocą kopii fotografii, map, pocztówek czy zapisków. Prosimy o przyniesienie własnych kopii zdjęć. Zajęcia mają charakter wielopokoleniowy - pracujemy w gronie przyjaciół, sąsiadów, rodziny, solo, w parach lub grupach. Osoby uczestniczące zaprosimy także do zeskanowania swoich materiałów i prac i umieszczenia ich na wystawie „Pamięciownik”. Obowiązują zapisy z ograniczoną liczbą miejsc - mailowo na zabytki[at]pszczyna.pl lub telefonicznie: 32 449 3975. 

Warsztaty poprowadzi Beata Sarnecka-Uziałko - Miejska Konserwator Zabytków w Pszczynie, architektka (podyplomowo: planowanie przestrzenne, konserwacja zabytków architektury i urbanistyki, muzeologia), ma na swoim koncie publikacje poświęcone zabytkom i przestrzeniom publicznym, zajmuje się m. in. utworzeniem muzeum miejskiego w Pszczynie

Warsztaty „Moja historia, moje miasto”

15 lipca (wtorek), godz. 17.00-18.00 - Pszczyńskie Centrum Kultury, sala nr 3

Zajęcia dla tych, którzy lubią wspominać, a także wsłuchiwać się w opowieści innych i czują, że warto byłoby to zapisać. Dla osób, które może chcą ocalić od zapomnienia wyjątkowych ludzi, miejsca, dawne i zupełnie nieodległe wydarzenia i chwile. To warsztaty dla osób w różnym wieku, mające być podpowiedzią, jak słuchać, rozmawiać, porządkować fakty, a potem ciekawie opisywać historie, by mogły zostać opublikowane. Osoby uczestniczące zaprosimy także do zeskanowania swoich materiałów i prac oraz umieszczenia ich na wystawie „Pamięciownik”. Obowiązują zapisy z ograniczoną liczbą miejsc - mailowo na zabytki[at]pszczyna.pl lub telefonicznie: 32 449 3975.

Warsztaty poprowadzi Renata Botor-Pławecka, autorka książek „Stąd w świat” i „Kobiety stąd”, a także setek artykułów, które przez ponad 20 lat publikowała w lokalnych mediach. Finalistka ogólnopolskiego konkursu dziennikarskiego o Nagrodę im. Barbary N. Łopieńskiej, zdobywczyni m.in. Honorowego Wyróżnienia w konkursie SDP o Nagrodę im. Janusza Kurtyki. Jako redaktorka pomogła zrealizować wiele projektów wydawniczych.

Spacer „Historia pewnej rodziny”

16 lipca (środa), godz. 17.00-18.30 - zbiórka na Rynku pod Ratuszem

Pszczyna to miasto, którego siła tkwi w różnorodności. Podczas tego spaceru odkryjemy jego historię przez pryzmat losów jednej, wyjątkowej rodziny - rodu Salomona Isaaka, żydowskiego kupca, przemysłowca i pioniera śląskiego górnictwa. Od XVIII-wiecznych korzeni po znamienitych potomków noszących nazwisko Plessner, opowieść o tej rodzinie stanie się pretekstem do rozmów o wielokulturowości, przemianach przestrzennych Pszczyny i śladach, jakie zostawiły tu minione pokolenia.

Spacer poprowadzi Sławomir Pastuszka - dr nauk humanistycznych, historyk-judaista, genealog, społecznik, autor wielu książek i artykułów o tematyce żydowskiej, współpracujący z licznymi instytucjami, szkołami i organizacjami, opiekun cmentarzy żydowskich

Finisaż

16 lipca (środa), godz. 18.30-20.00 - pawilon „Pamięciownik” przy Pszczyńskim Centrum Kultury

Spotkajmy się po raz ostatni w pawilonie „Pamięciownik”, by wspólnie obejrzeć materiały i zdjęcia, które udało się zebrać. Będzie to doskonały moment, aby podziękować mieszkańcom - współtwórcom „Pamięciownika”. Wierzymy, że stworzona razem wyjątkowa wystawa da początek archiwum społecznemu - żywej historii mieszkańców. Każda, nawet najdrobniejsza historia - ma znaczenie.

Pomysłodawcą i współorganizatorem „Pamięciownika” jest Centrum Archiwistyki Społecznej, którego jesteśmy partnerem. To publiczna instytucja kultury, która angażuje się w rozwój archiwistyki społecznej - gromadzenia starych fotografii czy nagrywania wspomnień, a także angażowania wokół tych zbiorów społeczności - poprzez spotkania, wystawy czy warsztaty. Dzieje się to oddolnie w całym kraju, dzięki pasji i aktywności setek osób, organizacji i inicjatyw. CAS wspiera ten ruch - dzieli się wiedzą, inspiruje i wspiera inicjatywy archiwistów i archiwistek społecznych z całej Polski. Pomaga tworzyć nowe archiwa społeczne, aby zachować jak najwięcej świadectw życia społecznego i trwale je zabezpieczyć. Więcej na cas.org.pl